Đại lý thanh toán ngân hàng quy định chưa cởi mở

Đại lý thanh toán ngân hàng quy định chưa cởi mở

Vietstock – Đại lý thanh toán ngân hàng quy định chưa cởi mở

Ngân hàng Nhà nước đã hoàn thiện dự thảo Nghị định về thanh toán ko dùng tiền mặt (thay thế Nghị định số 110/2014/NĐ-CP) trong bối cảnh Chính phủ quyết tâm thúc đẩy chuyển đổi số, tạo nhiều cơ chế khuyến khích thanh toán ko dùng tiền mặt.

Nhưng theo nhiều chuyên gia, một số quy định lại có thể hạn chế mục tiêu đấy.

Đại lý thanh toán bị siết chặt?

Một trong những chính sách được chờ đợi nhất tại dự thảo nghị định là chính sách về đại lý thanh toán (hay còn gọi là đại lý ngân hàng – NH). Chính sách này sẽ cho phép NH ủy thác cho nhiều bên thứ ba thực hiện một số dịch vụ cơ bản như mở tài khoản, nạp – rút tiền mặt, chuyển tiền, thu hộ – chi hộ sở hữu hạn mức nhỏ. Nhiều quốc gia trên thế giới và trong khu vực đã cho phép hoạt động đại lý NH sở hữu mô hình thành công khác nhau. Tại Việt Nam, trong thời gian qua NH Nhà nước (NN) cũng đã triển khai thí điểm 3 mô hình đại lý NH của MBank, PGBank và Vietcombank (HM:VCB) sở hữu những kết quả tích cực.

Theo cơ quan soạn thảo, hoạt động đại lý NH góp phần tăng cường khả năng tiếp cận, tiêu dùng nhiều dịch vụ tài chính của người dân. Về phía siêu thị, nhiều NH đang đặt nhiều kỳ vọng chính sách mới sẽ tạo đột phá gia tăng độ phủ (hiện mới ở mức ko quá 50% dân số), đặc biệt hướng tới khu vực nông thôn, vùng sâu vùng xa. Đại diện một NH chia sẻ hiện nhiều nhà băng gặp nhiều khó khăn trong việc cung cấp dịch vụ tại nhiều địa bàn vùng sâu vùng xa do số lượng khách hàng và giao dịch thấp trong lúc chi phí mở chi nhánh, phòng giao dịch khá cao, thủ tục phức tạp, dẫn tới hoạt động kém hiệu quả. Trường hợp NHNN cho phép NH giao cho nhiều bên thứ ba thì việc mở rộng thị trường, dùng cho nhiều khách hàng sẽ tăng nhanh hơn. Tuy nhiên, dự thảo đã quy định nhiều hạn chế, đặc biệt đối sở hữu nhiều đại lý là siêu thị phi NH (ko buộc phải tổ chức tín dụng). Dự thảo bắt buộc 80% số lượng đại lý loại này buộc phải hoạt động tại địa bàn nông thôn.

Đồng thời dự thảo lại ko cho phép nhiều cá nhân marketing, hộ gia đình hoạt động đại lý. Việc này sẽ khiến cho cho nhiều NH gặp nhiều khó khăn trong việc tìm kiếm đại lý ưng ý để cung cấp dịch vụ tại khu vực vùng sâu vùng xa như định hướng chính sách. Bên cạnh đấy, nhiều NH cũng khá băn khoăn về giới hạn cứng 80% số đại lý buộc phải hoạt động tại địa bàn cấp huyện. Chưa rõ tỷ lệ 80% được đưa ra trên căn cứ thực tiễn nào, và đã tính tới thay đổi về đơn vị hành chính tại nhiều địa phương hiện tại hay chưa? Chẳng nhẽ lúc nhiều huyện vùng ven như Đông Anh, Thường Tín, hay Nhà Bè, Củ Chi được nâng cấp thành quận, NH buộc buộc phải đóng cửa nhiều đại lý đang hoạt động tại đấy? Trong lúc đấy, một số nước đã mở rộng đối tượng làm đại lý NH như Trung Quốc đã cho phép nhiều đối tượng là marketing nhỏ (chủ tiệm tạp hóa, quán ăn) tham gia đề cập từ năm 2011. Hay tại Ấn Độ, nhiều NH được khuyến khích giao đại lý là nhiều viên chức, giáo viên về hưu. Mọi nước trong khu vực Đông Nam Á như Thái Lan, Indonesia, Philippines cũng đều cho phép nhiều cá nhân tham gia hoạt động đại lý…

Ngân hàng lớn, nhỏ đều gặp khó

Dự thảo mới đưa ra quy định là mỗi NH có số lượng đại lý là tổ chức khác ko vượt quá số lượng chi nhánh hiện có. Theo đánh giá của nhiều chuyên gia, quy định này sẽ khiến cho những NH nhỏ gặp nhiều khó khăn lúc mở đại lý, trong lúc chính họ mới là đối tượng có nhu cầu mở đại lý hơn nhiều nhà băng lớn có hệ thống chi nhánh nhiều. Theo đề xuất của NHNN, nhiều NH nhỏ có thể giao đại lý của nhiều NH lớn có nhiều chi nhánh, phòng giao dịch để mở rộng phạm vi hoạt động. Tuy nhiên, điều này trên thực tế rất khó thực hiện vì khó khăn, nhận diện nhãn hàng… Trong lúc NH nhỏ gặp khó sở hữu hạn chế về số lượng đại lý thì nhiều NH lớn cũng cho rằng sẽ gặp trở ngại sở hữu quy định giới hạn về giá trị giao dịch ko quá 200 triệu đồng/ngày và mức phí dịch vụ đại lý ko được cao hơn phí NH.

Tính toán cho thấy, nhiều đại lý của NH lớn tại những vùng đông dân cư thông thường sẽ có nhu cầu giao dịch lớn hơn nhiều. Bên cạnh đấy, hiện nay, mức phí của nhiều NH đặt ra đối sở hữu nhiều giao dịch nạp – rút tiền mặt hay chuyển khoản hạn mức nhỏ rất thấp (trung bình từ 0,3 – 0,6% giá trị giao dịch), một số NH thậm chí miễn phí để lôi kéo tiền gửi. Trường hợp áp đặt mức phí này đối sở hữu đại lý, đồng thời giới hạn cả giá trị giao dịch họ được phép thực hiện, doanh thu từ phí dịch vụ sẽ còn lại ko đáng đề cập. Mặt khác, để hoạt động đại lý đi vào thực tế, vững mạnh ổn định lâu dài, nhiều NH cũng ko thể trợ giá hay bù lỗ cho đại lý của mình.

Đánh giá chung về nghị định mới của NHNN, chuyên gia kinh tế, TS Trần Đình Thiên cho rằng chính sách đại lý NH, đề cập cả lúc xây dựng theo hướng cởi mở hơn nữa, cũng chỉ là kế thừa kinh nghiệm thực thi cả thập kỷ của nhiều quốc gia khác. Nghị định mới còn thiếu vắng tính định hướng cho sự vững mạnh thanh toán ko dùng tiền mặt tại Việt Nam trong bối cảnh bí quyết mạng kỹ thuật và hội nhập quốc tế, đặc biệt là vai trò của NH số ngày càng được nhiều quốc gia chú ý. Ông Thiên khẳng định: “Việc hoạch định chính sách cần đảm bảo độ mở để có thể thực thi một bí quyết hiệu quả, đáp ứng kỳ vọng người dân. Đằng sau mỗi chính sách đều thể hiện uy tín của cơ quan xây dựng nó. Trong một số giai đoạn, quan điểm thận trọng, an toàn là cần phải có, nhưng ví như chính sách có nhiều hạn chế ko ai theo được thì có lẽ cũng chẳng cần ban hành”.

Mai Phương